Samoerai Zwaard Onderdelen
Over de hele wereld zijn de bladen van de samoerai zwaarden uit het feodale Japan bekend. Deze bladen hadden een sierlijke curve en hadden aan één zijde een scherpe snede.
Voor bescherming van de handen een tsuba of stootplaat, met een lange greep of handvat die je met twee handen kon vasthouden.
Tijdens de kamakura periode werd de katana of samoerai Zwaard zeer bekend, en dit hing nauw samen met de manier waarop de samurai krijgers oorlog voerden.
Het samoerai zwaard is een efficiënt dodelijk wapen maar tevens een kunstwerk op zich. Over elk detail is duidelijk nagedacht en zit vaak meer achter dan je in eerste instantie zou verwachten. Het blad zelf is vaak complex gesmede en heeft verschillende functies.
Op deze tekening kan je duidelijk alle onderdelen van het blad vinden.
De Kissaki of punt
De punt- of puntgebied op een Japans zwaard noem je de kissaki. Deze kan er verschillend uitzien en is vaak gescheiden van het rest van het blad door middel van een yokote lijn. Dit is een duidelijke geometrische lijn, die het waaiervormige deel van de punt afscheid van het blad.
De grote van de kissaki verschilt per periode. Je hebt de o-kissaki (groot), chu-kissaki (middel) en ko-klssaki (klein) lengtes welke dus aangeeft of het grote of kleine punt is. De kromming van de kissaki noem je de fukura.
De Shinogi
Dit is de ruglijn of nok van het blad welke loopt van de yokote lijn tot aan de nakago of tang. De shinogi is de scheidslijn tussen het schuine gedeelte dat het blad omvormt naar het platte gedeelte of shinogi-ji van het blad. Deze lijn heeft sterke invloed op het uiterlijk en karakter van het zwaard. De shinigo en shinog-ji hangen met elkaar samen en hebben invloed op de mate waarin een zwaard geschikt is voor de hardheid van de doelen.
Het hoger de shinogi, des te geschikter deze is voor harde doelen en omgekeerd. Een middelhoge shinogi is het meest veelzijdig en is geschikt voor lichte als zware doelen.
De Bo-Hi of bloedgroef
Een groef die over de lengte loopt noemt men wel de Bo-Hi of gloedgroef. Deze zorgt ervoor dat het zwaard lichter is en dus wendbaarder. De term bloedgroef komt omdat er theorieën zijn dat een zwaard zodra je deze in iemand steekt vacuüm kan trekken en je dus net een fractie langzamer deze opnieuw kan trekken. Een bo-hi zorgt niet voor dat het zwaard veel aan sterkte inlevert. De hoofdreden voor een bo-hi is een lichter zwaard welke gemakkelijker te hanteren is. Dat is ook de reden dat de iaito’s die men gebruikt in het iaido, Shindo Munen-ryu, Kenjutsu, Battojutsu en Muso Shinden-ryu. Persoonlijk geloof ik zelf niet in de bloedgroef mythe.
De mune of rug
Dit is de achterkant van het blad en kan je zien als de rug. Deze loopt vanaf de Mune-machi tot de punt of kissaki van het blad. In sommige Japanse zwaardvechtscholen gebruikt met men de mune om te blokkeren. Dit deel van het blad is het minst gevoelig van breken of afbrokkelen in contact, in tegenstelling tot de Ha of snede.
De ha of snede
Dit is de naam voor de harde snijkant van het zwaard. Deze ligt tegenover de mune of rug. Andere namen voor de Ha zijn ook Hasaki of Yaiba. Zodra het samoerai zwaard op een standaard ligt is dat met de snede naar boven zodat deze niet beschadigt kan raken in de schede of saya. Tevens raakt de schede op de manier niet beschadigt. Zodra er een chip of scheur in de snede zit welke voorbij de hamon komt is het zwaard waardeloos.
Hada of vouwpatroon
Doordat sommige katana’s worden gevouwen krijg je een duidelijk patroon van lagen te zien. Dit komt door het vouwen van het staal, dit gebeurt vaak tussen de 8 en 12 keer. Vaak wordt dit damascus genoemd maar dit is feitelijk niet correct, dit was een manier van smeden welke uit het midden-oosten komt en wel Damascus in Syrië.
Aan de manier hoe het vouwpatroon of hada aan de oppervlakte komt kan je zien welke smeed methode een smid heeft toegepast. Met oude Japanse Nihonto is dit een goede indicator van welke school een authentiek Japans zwaard afkomstig is. Vaak lijken deze patronen op houtnerven, bekende zijn masame en itame hada.
Itame hada ontstaat door de het blad in afwisselende richtingen te vouwen tijdens het smeedproces. Masama hada wordt zichtbaar wanneer het blad herhaaldelijk in dezelfde richting wordt gevouwen. Hierbij zie je vaak veel lagen die duidelijk op elkaar liggen.
Hamon
De hamon is de overgang van harder naar zachter staal door het gehele blad van het zwaard. De ha of snede is dan hard, zodat deze ook zeer scherp kan worden geslepen en de mune of rug is dan relatief zachter zodat deze beter klappen kan incasseren waardoor het blad niet gaat breken.
De hamon ontstaat door het blad te behandelen met klei tijdens het smeden. Dit noemt men ook wel differentieel harden.
Het verschil in hardheid is het gevolg van het koelproces (schrikken) of temperen van het blad. Minder of geen klei zorgt ervoor dat de rand sneller afkoelt, waardoor het harder wordt, terwijl meer klei de kern en rug langzamer laat afkoelen.
Technisch is de overgang van de snede of harder martensitisch staal en het zachtere perlitische staal in het midden en de achterkant van het zwaard.
Het visuele effect van de hamon is heel interessant omdat je hier veel uit kan halen bij een zwaard, zeker als de katana hand gesmede is met complexe technieken. Er moet dan wel een goede polijsting hebben plaatsgevonden zodat alle aspecten hiervan duidelijk naar voren komen. Het uiterlijk van de hamon is vrij waardevol, als bewijs van de differentiaal hardende behandeling, maar ook van esthetisch en artistieke waarde. Daarom worden er ook veel zwaarden aangeboden met kunstmatige hamons, welke d.m.v. staalborstelen, zandstralen of zuuretsen te koop worden aangeboden al zijnde differentieel gehard. Soms weten vaak verkopers niet eens de duidelijke verschillen te herkennen. Vaak is goedkoop natuurlijk duurkoop wat dat betreft.
In onze webshop zijn echte differentieel geharde samoerai zwaarden te koop, neem ook eens de tijd om deze japanse katana’s te bekijken.